بهترین زمان برای مداخله والدین در رفتار کودک میتواند تفاوت بزرگی در پیشگیری از مشکلات رفتاری و تقویت مهارتهای اجتماعی کودک ایجاد کند. بسیاری از مشکلات قابل پیشگیری هستند، مشروط بر اینکه والدین در زمان مناسب و با استراتژی مناسب وارد عمل شوند. همانطور که بنجامین فرانکلین گفته است: “یک اونس پیشگیری ارزش یک پوند درمان را دارد.”
سه نقطه مداخله والدین
سه مرحله کلیدی برای مداخله والدین شناسایی شده است:
-
قبل از بازی (پیش بازی): پیشبینی رفتار مشکلساز و برنامهریزی پیشگیرانه.
-
در طول بازی (حین بازی): واکنش در مواجهه با رفتار دشوار و مدیریت فوری.
-
پس از بازی (بعد از بازی): بازبینی، تأمل و آموزش مهارتهای جدید برای آینده.
پیش بازی: مداخله قبل از مشکل
-
شناسایی موقعیتهای مشکلساز احتمالی.
-
ایجاد تغییرات محیطی یا محدودیتها، مانند عدم شرکت در موقعیت.
-
برنامهریزی برای مدیریت موقعیت همراه با کودک، شامل داستانهای اجتماعی و تمرین استراتژیها.
-
آماده کردن والدین برای واکنشهای پیشگیرانه و کاهش تنش.
مثال: کودک در مهمانی تولد بدخلقی میکند. والدین میتوانند قبل از باز شدن هدایا، استراتژیهایی مانند تمرین خودآرامسازی یا رفتن به فضای دیگر را اجرا کنند.
حین بازی: مدیریت رفتار در زمان وقوع
-
واکنش به رفتار مشکلساز و جلوگیری از تشدید آن.
-
مراقبت از پیامدهای ناخواسته، مانند تقویت رفتار منفی یا ایجاد اجتناب دائمی از موقعیت.
-
استفاده از تکنیکهای آرامبخش و هدایت کودک به عملکرد مناسب.
توجه: این نقطه مداخله مفید است اما برای تغییرات پایدار، مداخلات پیشگیرانه قبل از بازی مؤثرتر هستند.
بعد از بازی: بازبینی و آموزش مهارتها
-
تحلیل رفتار کودک و واکنش والدین.
-
تأمل در مورد محرکها و استراتژیهای مؤثر.
-
تمرین مهارتها و خودآرامسازی برای موقعیتهای آینده.
-
ایجاد تجربههای مثبت و تقویت باورهای سالم کودک.
مثال: مرور موفقیت کودک در مهمانی و تأمل والدین: “برنامه ما مؤثر بود، حتی وقتی هدیه دریافت نکرد.”
نکات مهم برای والدین
-
مداخله پیشگیرانه انرژی و زمان میطلبد اما از مشکلات بزرگتر جلوگیری میکند.
-
بازبینی مداخله در حین و پس از موقعیتها، ابزار جدیدی برای والدین فراهم میکند.
-
خودآگاهی والدین و کودک، کلید برنامهریزی برای مدیریت رفتارهای آینده است.