مدیر سایت
ارتباطات اوتیستیک: تفاوتها، سوءتفاهمها و راهکارها
بازاندیشی در مورد ارتباطات اوتیستیک
دهههاست که اوتیسم از دریچهای مبتنی بر «کمبود» تعریف شده است. تفاوتهای ارتباطی، «نقص» نامیده میشدند و سوءتفاهمها به گردن فرد اوتیستیک میافتاد. نتیجه این نگاه، آموزش مهارتهای اجتماعی بهعنوان «روش صحیح» اجتماعی شدن بود.
اما دیدگاههای نوظهور تصویر دیگری ارائه میدهند. به جای چارچوب کمبود، اوتیستیکها روشهای ارتباطی خاص خود دارند که در فرهنگ، ارزشها و عصبشناسی آنها ریشه دارد. چالش اغلب نه در درون یک فرد، بلکه میان افراد با تیپهای عصبی متفاوت و هنگام تلاش برای ارتباط پیش میآید.
مفهوم «همدلی دوطرفه»
دکتر دامیان میلتون مفهوم «مشکل همدلی دوطرفه» را مطرح کرد: شکست در ارتباطات دوطرفه رخ میدهد، زیرا اوتیستیکها و غیر اوتیستیکها غالباً قادر به درک کامل دیدگاه یکدیگر نیستند.
مثال: بسیاری از اوتیستیکها مکالمات سطحی (مثل صحبت درباره هوا) را بیمنطق میدانند، در حالیکه غیر اوتیستیکها همین اجتناب را نشانهی سردی یا بیعلاقگی میبینند. هر دو طرف تعامل را از دریچهی خود تفسیر میکنند و ممکن است هر دو سوءتفاهم کنند.
برخورد میان تیپهای عصبی
لحظات تعامل میان افراد با عصبشناسیهای متفاوت را «تعامل میانتیپی» مینامیم. پژوهشها نشان میدهند بیشترین احتمال شکست ارتباطی در همین موقعیتهاست.
نکات کلیدی:
-
گروههای صرفاً اوتیستیک یا صرفاً غیر اوتیستیک به خوبی با هم ارتباط برقرار میکنند.
-
بیشترین شکستهای ارتباطی در گروههای ترکیبی (اوتیستیک و غیر اوتیستیک) رخ میدهد.
-
این موضوع ارتباط میانتیپی را شبیه تعاملات میانفرهنگی میکند.
نگاه میانفرهنگی و ارتباطات اوتیستیک
تجربههای میانفرهنگی نشان میدهند که مشکل اغلب بر سر «بد بودن فرد در ارتباط» نیست، بلکه زمینه و سبک ارتباطی متفاوت است.
مثال: صراحت و پرهیز از حرفهای بیاهمیت در میان اوتیستیکها نوعی احترام محسوب میشود، اما در نگاه غیر اوتیستیکها بینزاکتی تعبیر میگردد.
یافتههای پژوهشی
مطالعه «بازی تلفنی»
(Crompton et al., 2020)
-
گروههای اوتیستیک و غیر اوتیستیک به خوبی داستانها را حفظ کردند.
-
گروههای ترکیبی زودتر دچار تحریف و گم شدن جزئیات شدند.
نتیجه: بیشترین شکستهای ارتباطی هنگام تعامل میان تیپهای عصبی متفاوت رخ میدهد.
مطالعه «جفتسازی تیپی»
-
جفتهای غیر اوتیستیک بیشترین صمیمیت را گزارش کردند.
-
جفتهای اوتیستیک در رتبه دوم بودند.
-
جفتهای ترکیبی کمترین صمیمیت را گزارش کردند.
-
ناظران بیرونی جفتهای اوتیستیک را بیشترین صمیمیت را داشتند ارزیابی کردند، حتی بالاتر از غیر اوتیستیکها.
پیام کلیدی: اوتیستیکها مهارتهای اجتماعی خودشان را دارند؛ مشکل، تفاوت سبکهاست نه کمبود توانایی.
پیامدهای عملی
-
تعاملات میانتیپی را مانند تعاملات میانفرهنگی ببینیم و روش دیگران را «اشتباه» ندانیم.
-
آموزش مهارتهای اجتماعی به اوتیستیکها را بازتعریف کنیم: این مهارتها ابزار هستند، نه «روش درست» ارتباط.
-
سبکهای ارتباطی اوتیستیک را ارزشمند بدانیم: صراحت، جزئینگری و تمرکز بر علاقهها نقص نیست، بلکه ارتباط واقعی است.
-
روایت «کمبود» را کنار بگذاریم: سازگاری باید دوطرفه باشد، نه یکطرفه.
حرکت به سوی درک متقابل
-
تفاوتهای عصبی همیشه قابل مشاهده نیستند و ممکن است سوءتفاهمها با ویژگیهای شخصیتی اشتباه گرفته شوند.
-
نامگذاری و شناسایی این تفاوتها، فضای همدلی و اعتمادبهنفس ایجاد میکند.
-
یادگیری شیوههای طبیعی ارتباط اوتیستیک، مانند گفتوگو حول اشیاء، ارتباط مستقیم یا بازی موازی، به اوتیستیکها کمک میکند راههای واقعی و راحت خود را بشناسند.
نتیجهگیری: از دریچه «تفاوت» به جای «کمبود» نگاه کنیم تا جداییها بدون قضاوت و با درک متقابل حل شوند.
