سیده مهسا سادات
در دنیای امروز، فیلم و سریالها تنها وسیلهای برای سرگرمی نیستند؛ بلکه بستری ارزشمند برای بازتاب دغدغههای انسانی، شناخت هیجانات و یادگیری غیرمستقیم مفاهیم روانشناسی به شمار میآیند. بسیاری از افراد، در خلال تماشای یک داستان سینمایی یا سریالی، فرصتی پیدا میکنند تا با زوایای پنهان ذهن و رفتار انسان روبهرو شوند. این تجربه میتواند هم آموزنده و هم تسکیندهنده باشد.
کارگردانان و بازیگران برجسته نیز تلاش کردهاند تا با استفاده از هنر هفتم، پیچیدگیهای روان انسان را به تصویر بکشند. پرداختن به مفاهیم روانشناختی، نه تنها به جذابیت داستان میافزاید، بلکه باعث درک عمیقتر مخاطب از شخصیتها میشود. بسیاری از آثار ماندگار تاریخ سینما، بهدلیل همین نگاه روانشناختی جایگاه ویژهای یافتهاند.
بر همین اساس، انتشار فهرستی از بهترین فیلمها و سریالهای روانشناسی در وبسایت «روانشناسان» اقدامی ارزشمند است. این معرفیها به علاقهمندان سینما و دوستداران روانشناسی کمک میکند تا آثار شاخص این حوزه را بشناسند و تجربهی تماشای خود را پربارتر کنند.
اطلاعات کلی فیلم
عنوان فیلم به زبان انگلیسی: 10 Cloverfield Lane
عنوان فیلم به زبان فارسی: خیابان دهم کلورفیلد
سال اکران: ۲۰۱۶
کارگردان: دن تراختنبرگ (Dan Trachtenberg)
تهیهکننده: جی. جی. آبرامز (J. J. Abrams) و لینسی وبر (Lindsey Weber)
نویسندگان: جوش کمپبل، متیو استاکن، دامین شزل
بازیگران: مری الیزابت وینستد، جان گودمن، جان گالاگر جونیور
جنبههای روانشناسی در فیلم خیابان دهم کلاورفیلد
فیلم ۱۰ خیابان دهم کلاورفیلد از نظر روانشناسی، مطالعهای دقیق دربارهی اضطراب، کنترل، وابستگی و پارانویا است. فضای بستهی پناهگاه، ذهنیتهای متفاوت سه شخصیت را به تصویر میکشد: از کنترل بیمارگونهی هاوارد تا اضطراب و مقاومت تدریجی میشل.
شخصیت هاوارد نمایندهی یک اختلال شخصیت پارانوئید است که احساس ناامنی و بیاعتمادی شدیدش منجر به کنترل و انزوا میشود، در حالی که میشل مسیر رشد از ترس به خودآگاهی و شجاعت را طی میکند.
خلاصه فیلم روانشناسی خیابان دهم کلاورفیلد
میشل پس از تصادف رانندگی در پناهگاهی زیرزمینی بیدار میشود. مردی به نام هاوارد میگوید که بیرون، جهان بهدلیل حملهای شیمیایی نابود شده است. اما هرچه زمان میگذرد، شک و تردید دربارهی حقیقتِ گفتههای او بیشتر میشود.
فیلم با بازی ذهنی میان «ترس از بیرون» و «تهدید درون»، نوعی درام روانشناختی بسته و پراضطراب خلق میکند که تا لحظهی آخر ذهن بیننده را درگیر میسازد.
نقاط قوت فیلم خیابان دهم کلاورفیلد
– بازی بینقص جان گودمن در نقش مردی با ذهنیت پارانوئید
– فضاسازی روانی دقیق و پرتنش
– فیلمنامهای پرابهام که حس اضطراب و کنترل را القا میکند.
– پرداخت عمیق به موضوع کنترل روانی و وابستگی هیجانی
نقاط ضعف فیلم
– تغییر ناگهانی ژانر در پایان، از تریلر روانشناختی به اکشن علمیتخیلی
– پرداخت کم به شخصیت فرعی امِت
– ابهام زیاد در روایت که برای برخی مخاطبان دشوار است
نقد و بررسی روانشناختی فیلم
پیتر تراورس – منتقد سینمایی رولینگ استون: «این فیلم یادآوری میکند که بزرگترین هیولاها، درون ذهن ما پنهاناند. نمایش درخشان ترسهای روانی در فضایی بسته، آن را به اثری ماندگار تبدیل کرده است.»
آن هورنادی – منتقد واشنگتن پست: «۱۰ Cloverfield Lane بیش از آنکه دربارهی آخرالزمان بیرونی باشد، دربارهی آخرالزمان درونی شخصیتهاست.»
تاد مککارتی – منتقد هالیوود ریپورتر: «ترکیب موفقی از ژانر روانشناسی و علمیتخیلی است که اضطراب مدرن را به زبانی نمادین بیان میکند.»
