سیده مبینا محسنی تکیه
آیا تا به حال در رابطهای بودهاید که هیچگاه شکل رسمی پیدا نکرده باشد، اما somehow ادامه داشته باشد؟ شاید با شریک خود کارهایی شبیه زوجها انجام دادهاید؛ قرارهای عاشقانه رفتهاید، وقت با کیفیت با هم گذراندهاید و صمیمیت داشتهاید. با این حال، هرگز زمان یا انرژی صرف نکردهاید تا رابطه خود را با برچسب مشخص یا بهطور انحصاری تعریف کنید.
امروزه این نوع روابط به نام «روابط نامشخص» یا Situationships شناخته میشوند. پژوهشگر ارشد مایکل ر. لانگلیس در مطالعه مارس ۲۰۲۴، این روابط را تعریف کرد. او توضیح داد که این روابط وضوح یا برچسب یک رابطه عاشقانه انحصاری ندارند و سطح تعهد در آنها پایین است. با این حال، رفتارهای محبتآمیز، رفتارهای جنسی و زمان سپریشده با هم، مشابه زوجهای عاشقانه انحصاری است.
چرا افراد در روابط نامشخص باقی میمانند؟
در مطالعه ژوئن ۲۰۲۴، لانگلیس و همکارانش به دنبال کشف دلایل افراد برای ادامه روابط نیمهعاطفی و نیمهمتعهدانه بودند. آنها هفت عامل اصلی را شناسایی کردند. نخست، انحصارگرایی یا تمایل به داشتن شریک بدون درگیر شدن کامل. دوم، سرمایهگذاری: زمانی که افراد پیشتر صرف رابطه کردهاند باعث میشود ادامه دهند. سوم، برآورده شدن نیازهای عاطفی؛ دریافت محبت و حمایت عاطفی حتی بدون تعهد کامل. چهارم، صحبت درباره آینده و امید به شکلگیری رابطهای جدیتر. پنجم، تلاش و کوشش برای نگه داشتن رابطه حتی در شرایط مبهم. ششم، اولویتبندی رابطه و دشواری ترک آن. و هفتم، اعتماد نسبی که باعث میشود افراد بمانند.
حتی وجود یک عامل میتواند ترک رابطه را دشوار کند. اغلب افراد با ترکیبی از چندین عامل روبهرو هستند. روابط نامشخص شبیه «صندوق انتظار» عمل میکنند؛ افراد باید با سرعت خود تصمیم بگیرند که آیا رابطه رسمی شکل میگیرد یا نه. با این حال، این فرآیند اغلب طولانی و مبهم است و باعث میشود رابطه ادامه پیدا کند بدون آن که وضوح پیدا کند.
سرمایهگذاری و خطای هزینه غرقشده
مطالعات منتشرشده در Journal of Economic Psychology نشان میدهند که انسانها تمایل دارند به چیزی ادامه دهند، صرفاً به این دلیل که پیشتر زمان و انرژی زیادی در آن سرمایهگذاری کردهاند. حتی وقتی سرمایهگذاریها دیگر سودی ندارند، بسیاری میگویند: «خب، تا اینجا پیش آمدهام، پس بهتر است ادامه دهم.»
این طرز فکر در نگاه اول منطقی به نظر میرسد، اما اغلب باعث میشود افراد در روابط نیمهتمام باقی بمانند. بسیاری میگویند: «ما شش ماه با هم بودهایم» یا «انرژی زیادی گذاشتهام، نمیتوانم الان بروم.» واقعیت این است که زمان و انرژی صرفشده بازنمیگردد و ادامه دادن بیشتر خسته و فرسوده میکند، بهویژه اگر رابطه متقابل یا معنادار نباشد.
پرسشهایی برای تصمیمگیری درباره ترک رابطه
اگر در حال تردید هستید که رابطه نامشخص خود را ترک کنید، میتوانید از خود بپرسید: آیا اگر امروز این شخص را برای اولین بار ملاقات میکردم، باز هم همین رابطه را انتخاب میکردم؟ اگر دوستی در همان موقعیت بود، چه توصیهای به او میکردم؟
به جای نگرانی درباره آنچه ممکن است با ترک رابطه از دست بدهید، به چیزی فکر کنید که ممکن است به دست آورید. رها کردن چیزی که رضایتبخش نیست، هرگز هدر دادن زمان نیست و میتواند سرمایهگذاری بزرگتری باشد. این بار سرمایهگذاری شما در وقت، انرژی و سلامت عاطفی خودتان خواهد بود.
مزایا و معایب روابط نامشخص
مطالعه ۲۰۲۳ منتشرشده در Frontiers in Psychology نشان میدهد که افراد تصمیمات رابطهای خود را بر اساس برداشتشان از هزینهها و مزایا میگیرند. به این معنی که افراد احتمالاً در یک رابطه میمانند، حتی اگر رابطه مبهم یا ناراضیکننده باشد، وقتی مزایای آن بیشتر از معایب به نظر برسد.
روابط نامشخص مزایای خاص خود را دارند. افراد گاهبهگاه صمیمیت عاطفی و صمیمیت جسمی تجربه میکنند و شریکشان در رویدادها و فعالیتها همراه است. با این حال، هزینههای آن نیز جدی و قابل توجه هستند. نبود وضوح، امنیت، چشمانداز آینده یا حتی عشق واقعی، اثر زیادی بر عزت نفس و رفاه فرد دارد و ممکن است باعث شود فرد باور کند که «لیاقت» تعهد را ندارد.
بررسی عمیقتر و ارزش ترک رابطه
اگر درباره ادامه رابطه نامشخص خود شک دارید، بررسی کنید که آیا واقعاً برای شما مفید است یا خیر. این موضوع برای کسانی که قصد ازدواج و ساختن زندگی پایدار دارند اهمیت بیشتری دارد. ممکن است به دلیل راحتی کوتاهمدت، به جای آنچه واقعاً در بلندمدت میخواهید، راضی شده باشید.
اگر چنین است، آیا هنوز به امکان یافتن فردی که اهداف مشابه شما دارد و قبل از تعهد شما را در انتظار نمیگذارد، ایمان دارید؟ ترک رابطه به معنای آن نیست که شما به آن اهمیت نمیدهید یا صرفاً به دنبال مزایا بودهاید. این تصمیم نشان میدهد که شما از خود مراقبت میکنید. شما شایسته رابطهای هستید که عشق در آن فقط گاهبهگاه یا ضمنی نباشد و شایسته هستید آن را هرچه زودتر پیدا کنید.
