سیده مبینا محسنی تکیه
دکتر رامانی دورواسولا، روانشناس بالینی و متخصص در زمینه اختلالات شخصیت، اخیراً ویدیویی در کانال یوتیوب خود منتشر کرده است که به بررسی دقیق موضوع روابط با افراد خودشیفته میپردازد. در این ویدیو، دکتر رامانی با نگاه روانشناسانه رفتارهای خودشیفتهها را تحلیل میکند و نشان میدهد که چگونه این روابط میتوانند به مرور زمان فرد را درگیر کرده و تأثیرات عمیق و منفی بر روان و زندگی شخصی او بگذارند.
افراد خودشیفته اغلب دارای ویژگیهایی هستند که در ابتدا ممکن است جذاب و دلپذیر به نظر برسند، اما با گذشت زمان، این ویژگیها میتوانند آسیبزننده باشند. خودمحوری، نیاز مداوم به تحسین و تأیید، فقدان همدلی و استفاده از دیگران برای رسیدن به اهداف شخصی از شاخصههای بارز خودشیفتههاست. آنها در ظاهر کاریزماتیک و دلنشین به نظر میرسند، اما رفتارهایشان به تدریج باعث سردرگمی، کاهش اعتماد به نفس و ایجاد وابستگیهای ناسالم در طرف مقابل میشود. دکتر رامانی تأکید میکند که شناخت این ویژگیها گام اول در محافظت از سلامت روان است.
مراحل درگیری در روابط با خودشیفتهها
روابط با خودشیفتهها معمولاً یک مسیر چهار مرحلهای دارد که فرد به تدریج در آن گرفتار میشود. مرحله نخست جذب اولیه است؛ فرد خودشیفته با رفتارهای جذاب و دلپذیر خود توجه دیگران را جلب میکند و تصویری ایدهآل از خود ارائه میدهد. در مرحله دوم، با گذشت زمان، وابستگی ایجاد میشود و فرد مقابل به این رابطه وابسته شده و احساس میکند بدون حضور فرد خودشیفته نمیتواند تصمیمات مهم خود را اتخاذ کند. مرحله سوم کنترل و دستکاری است؛ در این مرحله خودشیفته با استفاده از تکنیکهایی مانند گازلایتینگ، احساسات و رفتارهای طرف مقابل را کنترل میکند و او را در شرایطی قرار میدهد که خود از آسیبها و ناکامیهای رابطه مطلع نباشد. در نهایت، مرحله چهارم تخریب روانی است؛ رفتارهای تحقیرآمیز، کاهش اعتماد به نفس و ایجاد تنشهای مداوم موجب تخریب سلامت روان فرد مقابل میشود و اثرات طولانی مدت بر روابط اجتماعی و فردی او میگذارد.
تجربه طولانی مدت روابط با افراد خودشیفته میتواند پیامدهای روانی قابل توجهی داشته باشد. کنترل و دستکاری مداوم توسط فرد خودشیفته باعث افزایش اضطراب و استرس در فرد میشود. رفتارهای تحقیرآمیز و بیاحترامی مداوم، اعتماد به نفس را کاهش داده و گاهی منجر به افسردگی میشوند. همچنین، تجربه مداوم این روابط میتواند فرد را از روابط اجتماعی سالم باز دارد و باعث انزوا و کاهش کیفیت زندگی شود. دکتر رامانی توضیح میدهد که افراد پس از خروج از چنین روابطی نیازمند بازسازی اعتماد به نفس و ایجاد مرزهای سالم هستند تا بتوانند زندگی روانی و اجتماعی خود را بازسازی کنند.
راهکارهای رهایی از روابط با خودشیفتهها
دکتر رامانی برای رهایی از روابط مخرب با افراد خودشیفته، راهکارهای مشخصی ارائه میدهد. شناسایی علائم و رفتارهای خودشیفتهها اولین گام است؛ درک این که فرد مقابل چگونه شما را تحت تأثیر قرار میدهد، پایهای برای تصمیمگیریهای آگاهانه در رابطه است. مرحله دوم تعیین مرزهای سالم و قاطعانه است؛ بیان واضح نیازها و محدودیتها، اجازه نمیدهد رفتارهای مخرب ادامه پیدا کنند. سومین راهکار، بهرهگیری از حمایت اجتماعی است؛ داشتن شبکهای از دوستان و خانواده که میتوانند حمایت روانی و عاطفی ارائه دهند، نقش مهمی در رهایی از وابستگی ناسالم دارد. نهایتاً، مشاوره و درمان روانی به فرد کمک میکند تا اثرات منفی رابطه را شناسایی کرده، اعتماد به نفس خود را بازسازی کند و مهارتهای مقابلهای لازم برای آینده را بیاموزد.
دکتر رامانی تأکید میکند که شناخت رفتارهای خودشیفتهها نه تنها در روابط عاشقانه بلکه در روابط کاری، دوستانه و خانوادگی اهمیت دارد. افراد خودشیفته میتوانند به تدریج قدرت و کنترل خود را اعمال کنند و تصمیمات دیگران را تحت تأثیر قرار دهند. آگاهی از این رفتارها به افراد کمک میکند تا با درک بهتر و مدیریت صحیح، از آسیبهای روانی و اجتماعی جلوگیری کنند. روابط سالم نیازمند احترام، همدلی و توازن قدرت است و شناخت زودهنگام خودشیفتهها امکان ایجاد چنین تعادلی را فراهم میکند.
روابط با افراد خودشیفته میتواند سلامت روان، اعتماد به نفس و کیفیت زندگی شما را تحت تأثیر قرار دهد. با شناسایی علائم، تعیین مرزهای سالم، استفاده از حمایتهای اجتماعی و بهرهگیری از درمان روانی، میتوان از اثرات مخرب این روابط پیشگیری کرد و زندگی روانی سالم و متعادلتری داشت. دکتر رامانی دورواسولا با ارائه تحلیل دقیق رفتارهای خودشیفتهها و راهکارهای عملی برای رهایی از روابط مخرب، نقشهای راهنما برای محافظت از روان و ارتقای کیفیت زندگی ارائه میدهد.
