سیده مبینا محسنی تکیه
آزمون MBTI (Myers-Briggs Type Indicator) یکی از معروفترین ابزارهای ارزیابی شخصیت در روانشناسی کاربردی است که با هدف شناسایی ترجیحات فردی در چهار بعد روانشناختی طراحی شده است. این آزمون بر اساس نظریه روانشناختی کارل یونگ شکل گرفته و توسط ایزابل بریگز مایرز و مادرش کاترین بریگز توسعه یافته است. MBTI تلاش میکند افراد را در قالب ۱۶ تیپ شخصیتی مختلف دستهبندی کند و به آنها کمک کند تا خودشناسی، انتخاب شغل مناسب و بهبود روابط بینفردی را تجربه کنند.
چهار بعد روانشناختی MBTI
این آزمون بر پایه چهار جفت مقیاس قطبی طراحی شده است. اولین بعد، درونگرایی (I) و برونگرایی (E) است که نشاندهنده نحوه تعامل فرد با جهان و کسب انرژی از محیط است. بعد دوم، حس کردن (S) و شهود (N)، تمایل افراد به دریافت اطلاعات واقعی و ملموس یا تمرکز بر الگوها و امکانها را مشخص میکند. بعد سوم، تفکر (T) و احساس (F)، سبک تصمیمگیری افراد را بر اساس منطق یا احساسات مورد ارزیابی قرار میدهد. چهارمین بعد، قضاوت (J) و ادراک (P)، ترجیح فرد برای ساختاردهی به محیط و برنامهریزی یا انعطافپذیری در مواجهه با شرایط را مشخص میکند. ترکیب این چهار بعد، ۱۶ تیپ شخصیتی مختلف را ایجاد میکند که هر یک ویژگیها و سبک رفتاری خاص خود را دارد.
نحوه برگزاری آزمون
آزمون MBTI به صورت پرسشنامه خودگزارشدهنده طراحی شده است و معمولاً شامل حدود ۹۰ تا ۱۰۰ سؤال است. این سؤالات افراد را تشویق میکند تا بین دو گزینه انتخاب کنند و بر اساس ترجیحات شخصی خود پاسخ دهند. مدت زمان پاسخگویی به آزمون معمولاً بین ۲۰ تا ۴۵ دقیقه است. نسخههای آنلاین و کاغذی آزمون در دسترس هستند و توسط روانشناسان و مشاوران آموزشدیده مدیریت میشوند تا نتایج به درستی تفسیر شود.
تفسیر نتایج
نتایج MBTI به شکل یک کد چهار حرفی ارائه میشود، مانند ENTJ یا ISFP، که هر حرف بیانگر یکی از قطبهای چهار بعد است. تحلیل این نتایج به افراد کمک میکند تا نقاط قوت، چالشها، سبک ارتباطی و شیوه تصمیمگیری خود را بهتر درک کنند. برای مثال، فردی با تیپ ENTJ معمولاً رهبر، هدفمند و منطقی است، در حالی که ISFPها بیشتر انعطافپذیر، خلاق و احساسی هستند. روانشناسان و مشاوران حرفهای معمولاً جلسات تکمیلی ارائه میدهند تا افراد بتوانند یافتههای آزمون را در زندگی شخصی و حرفهای خود به کار گیرند.
کاربردهای MBTI
MBTI نه تنها در روانشناسی فردی کاربرد دارد، بلکه در محیطهای سازمانی، آموزش، توسعه شغلی و مشاوره گروهی نیز به کار گرفته میشود. این آزمون به مدیران و تیمها کمک میکند تا شناخت بهتری از سبکهای مختلف کاری داشته باشند و تعارضات را کاهش دهند. همچنین در انتخاب مسیر شغلی و توسعه مهارتهای ارتباطی و رهبری نقش موثری دارد.
محدودیتها و نکات علمی
هرچند MBTI ابزاری محبوب و گسترده است، اما باید توجه داشت که محدودیتهایی نیز دارد. پژوهشها نشان میدهند که این آزمون بیشتر بر ترجیحات فردی تمرکز دارد و ممکن است نوسانهای رفتاری در موقعیتهای مختلف را نشان ندهد. بنابراین، MBTI باید به عنوان یک ابزار راهنمایی و خودشناسی استفاده شود و نه یک معیار قطعی ارزیابی شخصیت.
