مردم گاهی کارهایی انجام میدهند که ما را ناراحت، آزرده یا ناامید میکند و خواستههایی مطرح میکنند که به نظر ما غیرمنطقی است. این اختلافها میتوانند به مشاجرات، جریحهدار شدن احساسات و آسیب به روابط منجر شوند.
فیلسوفان رواقی یونان و روم باستان به ما آموختند که باید بین آنچه میتوانیم کنترل کنیم و آنچه نمیتوانیم، تفاوت قائل شویم. ما نمیتوانیم رفتار دیگران را کنترل کنیم، اما میتوانیم نحوه واکنش خود را مدیریت کنیم.
مارکوس اورلیوس، امپراتور و فیلسوف رواقی، میگوید:
«وقتی کسی با شما بدرفتاری میکند، به یاد داشته باشید که او فکر میکند درست عمل میکند. او طبق قضاوت خود عمل میکند، نه شما.»
با این دیدگاه، میتوانیم از رویکرد «بله، اما» برای مدیریت اختلافات استفاده کنیم.
رویکرد «بله، اما»
این روش دو مرحله دارد:
-
بله – ابتدا احساسات و نیازهای طرف مقابل را تأیید کنید.
-
اما – سپس نیازها و احساسات خود را بیان کنید.
این تکنیک باعث میشود طرف مقابل احساس کند شنیده میشود، بدون آنکه شما خودتان را فدای او کنید.
سه مرحله کاربردی
۱. مکث
قبل از پاسخ، لحظهای مکث کنید. این مکث کمک میکند واکنش فوری و تند نداشته باشید و به احساسات خود و طرف مقابل فرصت دهید.
۲. تأمل
به درخواست یا گفته طرف مقابل فکر کنید. تشخیص دهید که مهم بودن خواسته او به معنای بیاهمیت بودن نیاز شما نیست. مثال:
یک بیمار وقتی همسرش درخواست فوری داشت، ابتدا عصبانی شد اما سپس تأمل کرد و تشخیص داد که خواسته همسرش شایسته احترام است.
۳. پاسخ دهید
ابتدا با «بله» احساس طرف مقابل را تأیید کنید، سپس با «اما» نیاز خود را بیان کنید:
«بله، متوجه منظورتان هستم و میخواهم کمک کنم. اما آیا میتوانم تا بعد از اتمام کارم صبر کنم؟»
این روش نشان میدهد که به درخواست احترام میگذارید و در عین حال، نیاز خود را هم مدیریت میکنید.
مزایای رویکرد «بله، اما»
-
کاهش تنش در بحثها
-
تقویت احترام و درک متقابل
-
مدیریت بهتر احساسات
-
جلوگیری از مشاجره و سوءتفاهم
رویکرد «بله، اما» دو کلمه ساده است که میتواند اختلافات را بدون تنش حل کند. ابتدا احساسات طرف مقابل را تأیید کنید و سپس نیازهای خود را بیان کنید. این تکنیک به روابط شما احترام و آرامش میبخشد.