سیده مبینا محسنی تکیه
به گزارش روان ۲۴ – به نقل از سایت سازمان نظام روانشناسی روز چهارشنبه، ۳۰ مهر ۱۴۰۴، دکتر محمد حاتمی، رئیس سازمان نظام روانشناسی و مشاوره کشور، در نخستین همایش ملی نقش سلامت روان در کاهش اضطرابهای روانی و سازمانی سخنرانی کرد. این همایش با حمایت بنیاد پیشگیری از آسیبهای اجتماعی در مرکز همایشهای بینالمللی رازی برگزار شد و با هدف ارتقای بهرهوری و ترویج فرهنگ پیشگیری در حوزه سلامت روان برگزار شد. این رویداد نقطه عطفی در توسعه خدمات روانشناسی کشور محسوب میشود.
دکتر حاتمی در ابتدای سخنان خود گفت: «سلامت روان افراد، ارتباط مستقیم با کارآمدی و بهرهوری جامعه دارد.» او افزود: «هزینههای درمان در بسیاری از مراکز بسیار بالاست. اگر به جای درمان، پیشگیری در حوزه سلامت روان انجام شود، هزینههای بعدی کاهش قابل توجهی خواهند داشت.» وی ابراز خوشحالی کرد که نهادها و سازمانهای مختلف اکنون به مسئله سلامت روان توجه دارند. دکتر حاتمی یادآور شد: «مراکز مشاوره و روانشناسی در نیروی انتظامی و سپاه پاسداران نمونههای موفق توجه به سلامت روان هستند. این اقدامات هم به اشتغال روانشناسان کمک میکند و هم سلامت روان جامعه را ارتقا میدهد.»
پیشرفت حوزه روانشناسی در یک دهه اخیر
رئیس سازمان نظام روانشناسی وضعیت فعلی را با ده سال گذشته مقایسه کرد و گفت: «پیشرفت قابل توجهی داشتهایم. زمانی مراجعه به روانشناس تابو بود و مردم از بیان آن خجالت میکشیدند. امروز شرایط تغییر کرده است و همکاری سازمانها با روانشناسان افزایش یافته است.»
وی به نمونههایی از این همکاریها اشاره کرد: فعالیت ۸ هزار روانشناس و مشاور در کمیته امداد امام خمینی(ره) و راهاندازی مراکز خانواده مهر توسط سازمان بسیج مستضعفین. دکتر حاتمی افزود: «سلامت روان یک موضوع چندوجهی است و همه ارگانها سهم خود را دارند. اگر هر بخش مسئولیت خود را درست انجام دهد، اقدامات سایر بخشها نیز مؤثر خواهند بود.» وی همچنین یادآور شد که مقام معظم رهبری بر کاهش نرخ آسیبهای روانی و اجتماعی تاکید کردهاند.
چالشهای مالی و بیمهای روانشناسان و مشاوران
دکتر حاتمی به محدودیت دسترسی برخی افراد به خدمات روانشناسی اشاره کرد و گفت: «بخشی از مردم به دلیل شرایط مالی نمیتوانند از خدمات روانشناسی بهرهمند شوند. این موضوع باید هرچه سریعتر حل شود.»
او بر اهمیت بیمه روانشناسان و مشاوران تاکید کرد و افزود: «تجربه کشورهای اروپایی نشان میدهد سرمایهگذاری در این حوزه باعث کاهش هزینهها در بخشهای دیگر میشود.» رئیس سازمان نظام روانشناسی یادآور شد: «ریاست جمهوری دو بار دستور ویژه برای بیمه پایه و تکمیلی روانشناسان صادر کرده است. وزارت بهداشت اعلام کرده بودجه کافی وجود ندارد و مجلس باید به موضوع ورود کند.» وی افزود: «در سالهای گذشته بیش از ۳۰ جلسه در این زمینه برگزار شد، اما نتیجه عملی حاصل نشده است.»
ضرورت تدوین طرح جامع سلامت روان
دکتر حاتمی پیشنهاد کرد که انجمنهای مختلف در کوتاهترین زمان ممکن، طرح جامع سلامت روان را تدوین کنند. وی تاکید کرد که سازمان نظام روانشناسی و مشاوره یک دستگاه اجرایی نیست و نقش اصلی آن استانداردسازی است.
او ادامه داد: «اکنون حدود ۲۰۰ هزار دانشجو در رشته روانشناسی مشغول تحصیل هستند و ۱۰۰ هزار عضو با مدرک کارشناسی ارشد و بالاتر داریم. این یک دستاورد بزرگ برای ارتقای سلامت روان کشور محسوب میشود.» رئیس سازمان نظام روانشناسی به افزایش علاقه عمومی به رشته روانشناسی اشاره کرد و گفت: «در کنکور امسال، از پنج رتبه برتر رشته علوم انسانی، سه نفر روانشناسی را انتخاب کردهاند. این نشاندهنده رشد علاقه عمومی به حوزه روانشناسی است.»
نقش روانشناسان در دوران بحران
دکتر حاتمی یادآور شد که روانشناسان و مشاوران در دوران کرونا و بحرانهای اخیر تنها گروهی بودند که در کنار مردم ایستادند. وی افزود: «آنها نقش انکارناپذیری در سلامت روان جامعه ایفا کردند.» او تاکید کرد که سواد سلامت روان در برخی بخشهای جامعه پایین است و آموزش مهارتهای زندگی باید توسط روانشناسان ارائه شود.
پژوهش و مداخله زودهنگام
رئیس سازمان نظام روانشناسی بر ضرورت پژوهشهای علمی برای شناسایی علل آسیبهای اجتماعی از جمله افزایش خودکشی و خشونت تاکید کرد. وی گفت: «غربالگری از سنین ابتدایی میتواند افراد را پیش از بروز مشکلات جدی شناسایی و مداخلات لازم را انجام دهد.» دکتر حاتمی همچنین از پیشنهاد به وزارت ورزش و جوانان برای الزام مشاوره پیش از ازدواج خبر داد و افزود: «این اقدام میتواند نقش موثری در کاهش طلاق و ارتقای سلامت روان جامعه داشته باشد.»
مداخله در بحران و نظارت بر روانشناسنماها
وی خبر داد که دبیرخانه دائمی مداخله در بحران پس از جنگ ۱۲ روزه اخیر راهاندازی شده است. این دبیرخانه با همکاری روانشناسان و مشاوران سازمان، امکان مداخلات سریع را فراهم میکند. دکتر حاتمی بر نظارت بر روانشناسنماها و بلاگرها تاکید کرد و گفت: «اقدامات قانونی و سازوکارهای متعدد برای جلوگیری از فعالیتهای غیرمجاز اجرا خواهد شد.»
چشمانداز چهار سال آینده
رئیس سازمان نظام روانشناسی در پایان سخنان خود اظهار داشت: «هدف ما در چهار سال آینده، تدوین برنامههای مدون و تقویت انجمنها و سازمانهای مردمنهاد است. با این اقدام، چالشهای موجود در حوزه سلامت روان را برطرف خواهیم کرد و سلامت روان را به اولویت اول کشور تبدیل میکنیم.» وی افزود: «سلامت روان نه تنها رفاه فردی، بلکه کارآمدی و توسعه جامعه را تحت تاثیر قرار میدهد. سازمان نظام روانشناسی با برنامه مدون، مسیر ارتقای سلامت روان کشور را هموار خواهد کرد.»
