در دنیای امروز، افراد بیش از هر زمان دیگری با وجود جمعیت زیاد، احساس تنهایی میکنند. در چنین شرایطی، تعلق خاطر به یک نیاز فوری و حیاتی تبدیل شده است.
طبق پژوهشهای جهانی، بیش از ۷۰ درصد کارکنان حداقل یک بار در ماه در محیط کار احساس جدایی میکنند. این فاصله فقط ناشی از تفاوتهای جغرافیایی یا زمانی نیست؛ بلکه شکافهای نسلی، مراحل زندگی، مشغلههای کاری و حتی سیاستهای سازمانی میتوانند افراد را از یکدیگر دور کنند.
* تعلق خاطر چیست و چرا اهمیت دارد؟
آبراهام مازلو، روانشناس مشهور، تعلق را بهعنوان یکی از نیازهای اصلی انسان در سلسلهمراتب نیازهای خود معرفی کرد. این نیاز در کنار غذا و امنیت قرار دارد و نشان میدهد که تعلق خاطر یک ضرورت است، نه یک انتخاب اختیاری.
مطالعه ۸۰ ساله دانشگاه هاروارد نیز نشان داده است که بزرگترین پیشبینیکننده شادی و سلامت، نه ثروت و نه موفقیت، بلکه روابط اجتماعی و حس تعلق است.
تعلق خاطر یعنی پذیرفته شدن در یک گروه، خانواده یا تیم. تنها دعوت شدن به یک جلسه کافی نیست؛ مهم این است که بدانیم «ما را میخواهند» و بخشی از یک هویت مشترک هستیم.
* نقش کلمات در تقویت تعلق خاطر
گاهی تنها یک کلمه میتواند تعلق خاطر را زنده کند. برای مثال، وقتی والدین به جای سرزنش مستقیم، رفتار کودک را با نام خانوادگی یا ارزشهای خانوادگی پیوند میدهند، او را به هویت و تعلقش یادآوری میکنند.
این کار چهار پیام مهم دارد:
_ فرد از گروه جدا نمیشود، بلکه جذب میشود.
_ به هویت جمعی متصل میشود.
_ با ارزشهای مشترک همسو میشود.
_ یادآوری میکند که او بخشی از چیزی بزرگتر از یک انتخاب یا اشتباه لحظهای است.
همین اصل میتواند در محیط کار نیز بهکار گرفته شود.
* تعلق خاطر در محیط کار
طبق تحقیقات شرکت McKinsey & Company، فقدان تعلق خاطر یکی از سه دلیل اصلی ترک شغل توسط کارکنان است. بیش از نیمی از افرادی که شغل خود را ترک کردهاند، گفتهاند که احساس تعلق نداشتهاند.
بنابراین، ایجاد تعلق خاطر در سازمانها تنها یک موضوع انگیزشی نیست؛ بلکه یک ضرورت استراتژیک برای حفظ نیروی انسانی محسوب میشود.
* ۳ گام ساده برای پرورش تعلق خاطر با یک کلمه
۱. به تیم خود یک نام بدهید: نامها هویت میسازند. تیمی بدون نام فقط گروهی از افراد است. اما وقتی تیمی نامی مثل «قهرمانان مشتری» یا «تیم نوآوری» دارد، اعضا راحتتر از آن حمایت میکنند.
۲. از نام بهطور مداوم استفاده کنید: نام تیم را در مکالمات روزمره وارد کنید. برای مثال عناوینی همچون «تیم فناوری اطلاعات همیشه آماده است»، «تیم نوآوری از یکدیگر حمایت میکند»، «تیم خدمات مشتری هر پیروزی را جشن میگیرد».
هر بار که نام تیم تکرار میشود، هویت و تعلق خاطر تقویت میگردد.
۳. رفتار را به هویت پیوند دهید: بهجای تمرکز بر اشتباه فردی، آن را به هویت مشترک مرتبط کنید، مانند «این روش تیم فناوری اطلاعات نیست»، «تیم ما در لحظات سخت با هم عمل میکند».
این تغییر ظریف باعث میشود افراد به جای منزوی شدن، احساس اتصال و ارزشمندی کنند.
* یک کلمه میتواند کافی باشد
پرورش تعلق خاطر نیاز به تغییرات عظیم فرهنگی ندارد. گاهی تنها یک کلمه، یک نام یا یک یادآوری میتواند به افراد نشان دهد که بخشی از چیزی بزرگتر هستند.
تعلق خاطر همان چیزی است که سلامت، شادی و موفقیت پایدار را برای انسانها رقم میزند.